πηγή: paidemata.gr
1. Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΜΕ ΤΙΣ ΚΑΜΕΡΕΣ
Tο βασικό θέμα που απασχολεί εκπαιδευτικούς, γονείς και μαθητές είναι οι πρόσφατες εξελίξεις στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Στόχος των ρυθμίσεων είναι να επαναλειτουργήσουν τα σχολεία και οι μαθητές να επανέλθουν στα «θρανία» χωρίς φυσική παρουσία. Η τελευταία ακόμα κρίνεται ως επικίνδυνη και αποφευκτέα λόγω του COVID-19. Πώς θα λειτουργήσει όμως η σύγχρονη τηλεκπαίδευση; Με βάση την πρόσφατη τροπολογία που ενέχεται στο σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Μετανάστευσης και ασύλου η διδασκαλία θα μεταδίδεται ζωντανά. Έτσι θα μπορούν να συμμετέχουν οι μαθητές που δεν δύνανται να παρίστανται στις σχολικές αίθουσες.
Αυτό φυσικά σημαίνει ότι απαιτείται να χρησιμοποιηθούν κάμερες. Έστω και αν η τροπολογία κάνει λόγο για μη καταγραφή. Έστω και αν διευκρινίζεται ότι η κάμερα θα εστιάζει μόνο στο δάσκαλο ή στον πίνακα.
ΤΟ ΟΛΟ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑ ΓΕΝΝΑ ΠΟΛΛΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΛΛΕΣ ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ.
Είναι γεγονός ότι βιώνουμε μία κατάσταση πρωτόγνωρη όσον αφορά τα μέτρα προστασίας από τον κορωναϊό. Το κλείσιμο των σχολείων, επιχειρήσεων και χώρων όπου είναι πιθανό να συγχρωτιστεί κόσμος για τόσο καιρό είναι ομολογουμένως άνευ προηγουμένου. Νομίζω οι περισσότεροι συμφωνούμε ότι έχουμε απέναντί μας έναν άγνωστο «εχθρό» που ακόμα ψάχνουμε τα όπλα που θα τον συντρίψουν. Σίγουρα υπάρχουν και κάποιες θεωρίες συνωμοσίας που διακηρύττουν άλλα, ωστόσο ξεφεύγουν του θέματος του παρόντος άρθρου. Το ζητούμενο εν προκειμένω είναι ότι βιώνουμε μια νέα κατάσταση την οποία ως απλοί πολίτες δεν μπορούμε να επηρεάσουμε. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τηρούμε τα μέτρα ασφαλείας. Να προστατευτούμε οι ίδιοι, να προστατεύσουμε τους γύρω μας και να συμβάλλουμε στην αποφυγή μιας ανεξέλεγκτης πανδημίας.
ΜΕΣΑ ΣΕ ΟΛΗ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΚΗ ΝΑ ΕΠΑΝΑΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΟΥΝ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ.
Με νέους, όμως, όρους και συνθήκες ώστε να διαφυλαχθεί η δημόσια υγεία και να ολοκληρωθεί η σχολική χρονιά με τις λιγότερες δυνατές απώλειες. Η λύση, λοιπόν, που προκρίθηκε σε επίπεδο κυβερνητικό ήταν αυτή της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης με ζωντανή μετάδοση του μαθήματος. Μια λύση που έχει χαρακτηριστεί από γονείς, εκπαιδευτικούς και νομικούς ως βιαστική και πρόχειρη. Πράγματι με την υλοποίησή της διακυβεύονται πολλά. Συγκρούονται πολλά δικαιώματα όπως της δωρεάν παιδείας, της δημόσιας υγείας, της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών. Ως νομικός θα μπορούσα να μιλάω για ώρες. Ωστόσο άλλοι αξιόλογοι και αρμοδιότεροι συνάδελφοι έχουν εμβαθύνει επαρκώς στο θέμα της αντισυνταγματικότητας και του παράνομου χαρακτήρα της συγκεκριμένης τροπολογίας. Νομίζω έχει δοθεί αρκετή έμφαση στο σκέλος της παραβίασης όχι απλών αλλά ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων.
ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΑΡΘΡΟΥ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΑΝΑΔΕΙΞΕΙ ΤΗΝ ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΥ ΓΟΝΕΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ ΤΩΝ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ.
Επομένως γράφω καθαρά με την ιδιότητα της μητέρας. Της μητέρας που βλέπει ότι αντί να προστατευθεί το παιδί της από έναν κίνδυνο εκτίθεται σε έναν άλλο ίσως μεγαλύτερο. Και δεν μου αρέσει να μιλάω απόλυτα ή αφοριστικά. Προσωπικά θα μου άρεσε να εκσυγχρονιστεί η εκπαίδευση και να τεθούν στη διάθεσή της τεχνολογικά μέσα. Ωστόσο για να δουλέψει αυτό απαιτείται ένα τεράστιο γνωστικό υπόβαθρο πολλών παραμέτρων. Και, κακά τα ψέματα, ούτε ο μέσος εκπαιδευτικός, ούτε ο μέσος γονέας ούτε ο μέσος πολιτικός μπορούν να αναλογιστούν. Οι κάμερες ενέχουν πολλούς αόρατους κινδύνους που δεν εξαφανίζονται με ένα νόμο ως δια μαγείας.
κάμερα-βιβλιοθήκη
2. ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟΚΛΟΠΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Για να μπορέσει να λειτουργήσει ομαλά μια πλατφόρμα τηλεδιασκέψεων θα πρέπει να υπάρχει πολύ οργανωμένη τεχνική υποστήριξη. Τόσο για τη διασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας της χωρίς διακοπές, βλάβες κλπ αλλά πρωτίστως για τη διασφάλιση του απαραβίαστου της πλατφόρμας. Ζητήματα ασφαλούς πρόσβασης, hacking, υποκλοπών δεδομένων πρόσβασης και υλικού θα πρέπει να έχουν επιλυθεί. Απαιτείται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο προστασίας που να εγγυάται ότι η εκπαιδευτική διαδικασία θα είναι απόλυτα προστατευμένη από κάθε παραβίαση. Οι ίδιες οι κάμερες που θα εγκατασταθούν θα πρέπει να έχουν τέτοιες τεχνικές προδιαγραφές.
ΓΙΑΤΙ ΕΠΙΜΕΝΟΥΜΕ ΤΟΣΟ ΣΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΥΠΟΚΛΟΠΕΣ;
Μα επειδή διακυβεύεται η προστασία της ιδιωτικότητας ανήλικων παιδιών. Δεν είναι μόνο η παραβίαση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού του περίφημου GDPR ως νομική προέκταση. Είναι το γεγονός ότι μιλάμε για ανθρώπινες υπάρξεις σε ευαίσθητη ηλικία. Μιλάμε για την προστασία της παιδικότητας, της αθωότητας και της διαφορετικότητας. Μέσα σε μια σχολική τάξη συναντά κανείς μεγάλη ποικιλομορφία. Μαθητές καλούς, μαθητές μέτριους, μαθητές αδύναμους. Μαθητές πιο ήσυχους ή ντροπαλούς, μαθητές πιο ζωηρούς. Παιδιά δημοφιλή και αγαπητά από τους περισσότερους, παιδιά λιγότερο αγαπητά ή κοινωνικά. Παιδιά διαφορετικού χρώματος, γλώσσας, θρησκείας, πεποιθήσεων, χαρακτήρα. Αγχωμένα, θαρραλέα, εσωστρεφή, δυναμικά ή και δειλά. Άλλα έχουν οικονομικά προβλήματα, άλλα κουβαλάνε ψυχικά τραύματα. Παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, με αναπηρίες, με αναπτυξιακές διαταραχές.
3. ΣΤΟΧΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Παιδιά πολλών ταχυτήτων, η καθεμιά εκ των οποίων συνδέεται με μια αλυσίδα διαφορετικών αντιδράσεων, συμπεριφορών και τρόπων χειρισμού ή αντιμετώπισης. Ένα παιδί δυσκολεύεται λίγο παραπάνω να καταλάβει, να ενταχθεί, να συμμετέχει, να περπατήσει, να μιλήσει, να κάνει πρόσθεση, να γράψει το όνομά του. Ντρέπεται να τραγουδήσει, αδυνατεί να χορέψει, δυσκολεύεται να πιάσει σωστά το μολύβι, το ψαλίδι, το μαρκαδόρο. Δεν αντέχει δυνατά τη μουσική στα αφτιά του και αναστατώνεται από τις πολλές φωνές. Τότε αρχίζει να ουρλιάζει από την αναστάτωση, πέφτει στο πάτωμα και χτυπιέται.
ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΔΕΝ ΑΦΟΡΟΥΝ ΚΑΝΕΝΑ ΑΛΛΟ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΚΑΜΕΡΕΣ.
Ο εκπαιδευτικός χρειάζεται να είναι εκεί για να βοηθήσει το παιδί να ξεπεράσει τη δυσκολία που βιώνει. Δεν αφορά άλλους γονείς που μπορεί να «κατασκοπεύουν» πίσω από την οθόνη του δικού τους παιδιού για κριτική ή κουτσομπολιό. Δεν αφορά συγγενείς, φίλους ή γνωστούς που θέλουν να δουν πώς λειτουργεί αυτό το «μαραφέτι» και τι είναι αυτή η «τηλεδιάσκεψη». Γιατί η διαφορετικότητα να στοχοποιείται, να δαιμονοποιείται ή να γίνεται αντικείμενο χλευασμού ή επίκρισης; Γιατί εν ολίγοις να υπάρχει κίνδυνος να καταγραφεί με κάμερες;
4. ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΑΠΟ ΠΑΙΔΟΦΙΛΟΥΣ ΣΤΟ ΣΤΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ
Επίσης ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Ζούμε σε μια εποχή που δεν μπορούμε να βάλουμε το χέρι μας στη φωτιά για κανέναν, ούτε καν για το διπλανό μας. Μπορεί κανείς να μας εγγυηθεί ότι δεν υπάρχει κανένας γονέας παιδόφιλος που εκμεταλλευόμενος τη συγκυρία αυτή να προσπαθεί να αποκτήσει πρόσβαση σε στοιχεία που θα τον φέρουν σε πραγματική επαφή με κάποιο υποψήφιο θύμα; Τραβηγμένο ε; Εσύ μπορείς να είσαι σίγουρος ότι δεν συμβαίνει; Ότι δεν υπάρχουν άτομα υπεράνω υποψίας; Κι αν δεν είναι ο γονιός μπορεί να είναι ο δήθεν περίεργος φίλος, γνωστός ή συγγενής που θα σου πει δήθεν αθώα «τι κάνεις εκεί;», «να δω και εγώ πώς γίνεται αυτή η τηλεδιάσκεψη;». Μπορεί να αντλήσει οποιαδήποτε πληροφορία ακόμα και με την ελάχιστη συμμετοχή στο μάθημα.
ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΩ ΑΥΤΟ ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΟΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΜΙΑ ΜΕΡΙΔΑ ΓΟΝΕΩΝ ΠΟΥ ΔΕΝ ΒΛΕΠΟΥΝ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΚΑΜΕΡΩΝ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ.
Δεν τους αδικώ γιατί πιστεύουν καλοπροαίρετα ότι έτσι θα διασφαλιστεί ένα μίνιμουμ ποιότητας και διαφάνειας στην εκπαιδευτική διαδικασία. Κατά καιρούς ακούμε για δασκάλους που δεν δίνουν στο μάθημα την απαιτούμενη βαρύτητα αλλά αναλώνονται με ασχολίες προσωπικές, ακόμα και με το κινητό τους και κρατούν τα παιδιά απασχολημένα με δραστηριότητες που ξεφεύγουν του μαθήματος προκειμένου να μην τους αποσπούν. Ωστόσο αυτό δεν είναι ο κανόνας αλλά η εξαίρεση. Και από τη στιγμή που τέτοιου είδους περιστατικά φτάνουν στα αφτιά ημών των γονέων από τα ίδια τα παιδιά, τότε υπάρχουν και φορείς όπου μπορούμε να απευθυνθούμε και τρόποι να σταματήσει να συμβαίνει κάτι τέτοιο.
5. ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
Παράλληλα, το σχολείο αποτελεί τον καθρέφτη του κάθε σπιτιού. Εκεί μαθητές και εκπαιδευτικοί καταθέτουν την ψυχή τους, το γέλιο, το κλάμα, το θυμό και τη χαρά τους. Κυρίως την αμοιβαία προσπάθεια για μάθηση, για βελτίωση για προσφορά. Η εκπαιδευτική διαδικασία είναι κάτι σφαιρικό. Οφείλει να είναι αμφίδρομη και διαδραστική. Είναι κατά το ένα μέρος διδακτέα ύλη, μάθηση γνώσεων και κατά ένα άλλο μέρος είναι σύνδεση του εκπαιδευτικού με το παιδί. Για να μπορέσει η μάθηση να είναι ουσιαστική πρέπει ο εκπαιδευτικός να νιώθει ελεύθερος να προσεγγίσει τους μαθητές με αληθινό τρόπο να μπορέσει να τους εμπνεύσει εμπιστοσύνη. Μόνο έτσι τα ίδια τα παιδιά με τη σειρά τους θα νιώσουν άνετα στην εκπαιδευτική διαδικασία να επικοινωνήσουν με το δάσκαλο, να διατυπώσουν απορίες, να μην φοβούνται να κάνουν λάθη, να μη νιώθουν ότι λογοκρίνονται. Και αυτό το τελευταίο είναι εξίσου βασικό και για τα παιδιά αλλά πρωτίστως για τους εκπαιδευτικούς.
ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗ ΓΝΩΣΗ.
Πόσες φορές οι δάσκαλοι δεν είναι αυτοί που μέσα από τη συμπεριφορά, τη γλώσσα του σώματος, το ύφος, την έκφραση ή τη σιωπή των μαθητών δεν ανιχνεύουν προβλήματα που οι ίδιοι οι γονείς δεν βλέπουν; Ο δάσκαλος είναι αυτός που θα απευθυνθεί εμπιστευτικά στο μαθητή και μπορεί να γίνει ακόμα και εξομολόγος του. Μπορεί σε αυτόν να αποκαλύψει το παιδί μια δυσκολία στο σπίτι ή στο χώρο του σχολείου εκτός αίθουσας, εκφοβισμό από συμμαθητές ή εξωσχολικούς. Ακόμα και περιστατικά ενδοοικογενειακής βία μπορεί να αποκαλυφθούν σε ένα δάσκαλο και αυτός να γίνει ο συνδετικός κρίκος με τους αρμόδιους φορείς που μπορούν να βοηθήσουν το παιδί. Πόσες φορές οι δάσκαλοι δεν είναι αυτοί που εντοπίζουν τα πρώτα σημάδια των περισσότερων μαθησιακών δυσκολιών και με διακριτικότητα και σεβασμό απευθύνονται στους γονείς. Πώς ακριβώς μπορεί να υπάρξει μια τέτοια υπεύθυνη και εμπιστευτική επικοινωνία σε μία τηλεδιάσκεψη; Πόσο ελεύθερος θα είναι ο κάθε μαθητής και ο κάθε δάσκαλος να αφήσουν τον εαυτό τους να αποκαλυφθεί;
6. ΚΑΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ BULLYING
Από την άλλη αρκετοί γονείς θεωρούν ότι φαινόμενα σχολικού εκφοβισμού θα είναι ευκολότερο να εντοπιστούν και μοιραία θα εξαλειφθούν χάρη στις κάμερες. Προσωπικά έχω την αντίθετη γνώμη. Ένας λόγος είναι το γεγονός ότι το bullying συνήθως δεν συναντάται στις αίθουσες αλλά έξω από αυτές, εκεί που οι κάμερες δεν θα φτάνουν. Πέραν όμως αυτού, τη σήμερον ημέρα τα περισσότερα παιδιά είναι τόσο εξοικειωμένα με τη χρήση του διαδικτύου και της τεχνολογίας που μπορούν να κάνουν πράγματα που συχνά οι ενήλικες και δη οι μέσοι γονείς δεν έχουν τις τεχνολογικές γνώσεις να ελέγξουν. Όλο και περισσότεροι έφηβοι στις μέρες μας διαθέτουν προσωπικά κανάλια στο YouTube ή σε άλλες αντίστοιχες σελίδες.
ΝΟΜΙΖΩ ΟΤΙ Ο ΦΟΒΟΣ ΤΟΥ ΛΕΓΟΜΕΝΟΥ «CYBER BULLYING» (ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ) ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΤΟΝΟΤΕΡΟΣ ΑΠΟ ΠΟΤΕ.
Μαθητές μπορεί να επεξεργαστούν στιγμιότυπα μιας τηλεδιάσκεψης, ακόμα και να την καταγράψουν και έπειτα να τη δημοσιοποιήσουν αυτούσια ή αλλοιωμένη προκειμένου να εκθέσουν κάποιο συμμαθητή τους. Μπορούν να εστιάσουν σε έναν αδύναμο μαθητή που δεν ήξερε το μάθημα, σε έναν μαθητή που ήρθε σε αμηχανία από κάποιο σχόλιο ή ερώτηση που του απηύθυνε είτε ο εκπαιδευτικός είτε κάποιος συμμαθητής. Μπορεί να εστιάσουν σε κάποιο μαθητή με μαθησιακή δυσκολία τη στιγμή που αδυνατούσε να ανταποκριθεί, που διάβαζε λάθος, που δεν μιλούσε καθαρά. Μπορεί να εστιάσουν στο ξέσπασμα ενός παιδιού με κάποια άλλη διαταραχή ή δυσκολία κάνοντάς το να νιώσει ντροπή και ανεπάρκεια για τον εαυτό του.
ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤΟ ΣΤΟΧΑΣΤΡΟ.
Ακόμα και ένας εκπαιδευτικός μπορεί να είναι θύμα διαδικτυακού διασυρμού. Σε μία άτυχη στιγμή, ένα σαρδάμ, μία αστεία γκριμάτσα, ένα γνωστικό λάθος ή οτιδήποτε μπορεί να αποτελέσει πηγή κοροϊδίας για τα παιδιά. Και στη μία περίπτωση και στην άλλη, τέτοιες συμπεριφορές προσθέτουν επιπλέον άγχος και ψυχικό πόνο στα άτομα που τις υφίστανται με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται η ψυχική τους υγεία. Για να μην προσθέσουμε ότι τα παιδιά του σήμερα είναι οι ενήλικες του αύριο. Και η τωρινή έκθεση της σχολικής τους ζωής στο ίντερνετ (ιδίως των άσχημων στιγμών τους) δεν αποκλείεται να επηρεάσει την εξέλιξη της μετέπειτα προσωπικής και επαγγελματικής τους πορείας.
7. Η ΜΑΧΗ ΜΕ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΚΑΙ Η ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ, ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ
Οι κάμερες πιστεύω θα στερήσουν πολλά από την εκπαιδευτική διαδικασία. Το βασικότερο είναι η ζωντάνια της και η ψυχή που δίνουν μαθητές και δάσκαλοι. Ο δάσκαλος που νιώθει ότι εκείνη τη στιγμή επιθεωρείται εστιάζει αφενός στην στείρα μετάδοση γνώσεων αφετέρου στη μάχη με τη διδακτέα ύλη. Δεν νιώθει ελεύθερος να αυτοσχεδιάσει να δώσει μια πιο ευχάριστη νότα στο μάθημα ώστε να αποκτήσει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τους μαθητές. Ο δε μαθητής που νιώθει ότι εξετάζεται και από άλλους έχει το φόβο του λάθους. Μπορεί να διστάζει να συμμετέχει στο μάθημα ή να στηρίξει τη γνώμη του υπό το φόβο του λάθους ή του μη αποδεκτού. Ο ντροπαλός μαθητής θα γίνει πιο ντροπαλός ενώ ο καλός μπορεί να γίνει πιο ανταγωνιστικός ακόμα και ψυχαναγκαστικός με την απομνημόνευση θέλοντας να είναι άριστος σε όλα. Έτσι όμως η μάθηση γίνεται μονόπλευρη και απρόσωπη και η τάξη βουβή πιο άδεια από τις μέρες της καραντίνας…
ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΜΑΘΗΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ, ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΠΑΣΧΙΖΑΝ ΝΑ ΜΑΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΣΟΥΝ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ.
Και αυτό γιατί στόχος του σχολείου είναι να καλλιεργήσει τον υγιή διάλογο. Την υποστήριξη της γνώμης μας χωρίς φόβο, με πνεύμα δημοκρατικό, σεβασμό της γνώμης του άλλου και ανταλλαγής απόψεων. Να σκεφτόμαστε και να επεξεργαζόμαστε, να προβληματιζόμαστε και να σχηματίζουμε προσωπική γνώμη. Μόνο έτσι μπορούμε να γίνουμε ενεργοί πολίτες με κρίση και όχι άβουλα όντα που αποδέχονται κάθε εξέλιξη άκριτα και αβασάνιστα. Πόσο υγιής μπορεί να είναι ένας διάλογος όταν εκ προοιμίου δεν είναι ελεύθερος; Όταν παρακολουθείται από κάμερες; Όταν ο κάθε συνδιαλεγόμενος έχει το φόβο ότι οι απόψεις του, οι απορίες του, τα πιστεύω του δεν μένουν μεταξύ του ιδίου και του ακροατή του; Επομένως, πώς θα προαχθεί το κριτικό πνεύμα που επιδιώκει το σχολείο να καλλιεργήσει;
8. ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ
Υπάρχει ακόμα ένα ζήτημα που αφορά κυρίως σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Έστω λόγου χάρη ότι έχω ένα παιδί με διάσπαση ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητα. Αυτό το παιδί προφανώς δυσκολεύεται να μείνει ακίνητο και συγκεντρωμένο για πολλή ώρα ακόμα και μέσα στην αίθουσα. Πώς θα το καταφέρει να μείνει προσηλωμένο μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή και να πασχίζει να συμμετέχει στο μάθημα από το σπίτι του, το χώρο του με τόσους διασπαστικούς της προσοχής του παράγοντες; Χωρίς να μπερδεύεται από τα πρόσωπα και τις φωνές που θα ακούει και θα βλέπει και θα προσπαθεί να αντιστοιχίσει μεταξύ τους. Το πιθανότερο είναι ότι θα χρειάζεται μαζί του κάποιον άλλο, το γονέα κατά πάσα πιθανότητα, προκειμένου να το βοηθά να παραμένει συγκεντρωμένο και να συμμετέχει στο μάθημα. Πόσο εύκολο είναι όμως αυτό; Όταν στις περισσότερες οικογένειες δουλεύουν και οι δύο γονείς και τα παιδιά αναλόγως της ηλικίας μπορεί να μένουν στο σπίτι είτε με κάποια γιαγιά ή νταντά ή ακόμα και μόνα; Ή όταν υπάρχουν και άλλα αδέρφια μέσα στο σπίτι που μπορεί να το ενοχλούν με φασαρία, φωνές, παιχνίδια;
ΑΚΟΜΑ, ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΥΠΑΡΧΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΣΜΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ;
Δεν είναι λίγα τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες ή αναπτυξιακές διαταραχές του αυτιστικού φάσματος που χρήζουν ενός ειδικού παιδαγωγού που τα βοηθά σε όλες τις φάσεις της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Ο μόνος τρόπος για να μπορέσει να λειτουργήσει αποτελεσματικά αυτός ο θεσμός σε μία τηλεδιάσκεψη είναι ο παιδαγωγός αυτός να βρίσκεται στον ίδιο χώρο με το μαθητή. Κάτι τέτοιο όμως δεν προβλέπεται. Αντιθέτως, ο ειδικός παιδαγωγός θα βρίσκεται στην οθόνη του δικού του υπολογιστή και θα είναι ένας ακόμα εκπαιδευτικός μέσα στην «τάξη» συνολικά. Άρα το παιδί που τον χρειάζεται δεν μπορεί να επωφεληθεί ουσιαστικά από τις υπηρεσίες του και κατ’ επέκταση δεν μπορεί να έχει ίση συμμετοχή στο μάθημα σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά.
9. ΚΑΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΤΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΑ;
Η μεγαλύτερη δυσλειτουργία βέβαια θεωρώ πως θα υφίσταται στα νηπιαγωγεία. Εκεί η όλη διαδικασία θα γίνει προκειμένου τα παιδιά να μπορούν να βλέπουν τους συμμαθητές και τις δασκάλες τους μία φορά την εβδομάδα για περίπου μισή ώρα. Και στόχος δεν είναι ακριβώς να προχωρήσει η εκπαιδευτική διαδικασία. Αυτή θεωρείται ότι διεκπεραιώνεται επιτυχώς μέσω της ασύγχρονης εκπαίδευσης με την αποστολή υλικού σε κάθε παιδί ξεχωριστά μέσω email. Περισσότερο θα είναι μια ψυχική στήριξη προς τα παιδιά, μία υπενθύμιση ότι το σχολείο είναι ακόμα εδώ. Νομίζω πως υπό αυτό το πρίσμα το να βάλουμε ένα νήπιο σε μία τέτοια περίεργη και ακατανόητη διαδικασία, είναι μάλλον περιττό.
10. ΚΑΙ ΟΤΑΝ ΣΕ ΕΝΑ ΣΠΙΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΤΟΥ ΕΝΟΣ ΜΑΘΗΤΕΣ;
Τι γίνεται τότε; Προφανώς το κάθε παιδί θα χρειάζεται το δικό του εξοπλισμό ώστε να μπορούν όλα να παρακολουθούν τις τηλεδιασκέψεις ταυτόχρονα. Ή μήπως θα είναι εύκολο να μην συμπίπτουν οι διδακτικές ώρες μεταξύ διαφορετικών τάξεων ή βαθμίδων εκπαίδευσης; Ένα σπίτι δηλαδή με δύο οι τρείς μαθητές θα πρέπει να έχει τουλάχιστον ισάριθμους υπολογιστές ώστε να εξυπηρετούνται όλα τα παιδιά ταυτόχρονα. Και πιθανότατα θα χρειάζονται επιπλέον και ισάριθμα ακουστικά ώστε να απομονώνεται ο ήχος και να μην ενοχλείται το κάθε παιδί από τις ομιλίες που προέρχονται από τον υπολογιστή του άλλου. Ακόμα και αν λάβουμε ως δεδομένο ότι τα περισσότερα σπίτια πλέον διαθέτουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, δεν είναι σίγουρο ότι μπορούν οικονομικά να διαθέτουν όλον αυτό τον εξοπλισμό. Πολλοί γονείς δυσκολεύονται να έχουν έναν υπολογιστή που δεν αρκεί για να καλύψει όλων τις ανάγκες. Ή μπορεί αυτός να είναι παλιάς τεχνολογίας και να μην μπορεί να υποστηρίξει μία σύγχρονη πλατφόρμα και οι γονείς να μην μπορούν οικονομικά να τον αντικαταστήσουν.
11. ΕΙΝΑΙ ΛΥΣΗ ΟΙ ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΚΑΜΕΡΕΣ;
Πολλοί θα υποστηρίξουν ότι οι αντιδράσεις όσων λένε όχι στη ζωντανή μετάδοση του μαθήματος είναι υπερβολικές ή και άδικες. Και αυτό γιατί οι μαθητές δεν υποχρεούνται να έχουν ανοιχτές κάμερες. Ωστόσο, ακόμα και αν δεν φαίνονται θα ακούγονται. Όταν θα θέλουν να απαντήσουν σε κάποια ερώτηση του δασκάλου ή του καθηγητή. Όταν θα θέλουν να διατυπώσουν μια ερώτηση ή απορία θα ακούγονται. Και η φωνή αποτελεί προσωπικό δεδομένο στον ίδιο ακριβώς βαθμό όπως και η εικόνα. Και εξ άλλου στην εκπαιδευτική διαδικασία το βασικότερο ζητούμενο είναι όπως αναφέρθηκε και παραπάνω ο διάλογος, η ζωντανή επικοινωνία. Η αλλοίωση της φωνής που προτείνεται από την Υπουργό επαφίεται λέει στην ευθύνη του εκπαιδευτικού. Άρα δεν θα πρέπει και να προφέρει ο εκπαιδευτικός το όνομα του μαθητή που μιλάει ώστε να μην αποκαλύψει την ταυτότητά του. Μιλάμε δηλαδή για εκπαίδευση, για κατασκοπία ή για συνωμοσία; Ερχόμαστε ξανά σε όλα τα παραπάνω περί αλλοίωσης του βασικού στόχου της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στη νόθευση του ζωντανού διαλόγου, της ουσιαστικής επικοινωνίας και της ζωντανής διδασκαλίας.
ΕΠΙΣΗΣ ΤΟ ΟΤΙ ΔΕΝ ΥΠΟΧΡΕΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΑΝΟΙΧΤΕΣ ΚΑΜΕΡΕΣ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΚΑΙ ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΟΥΝ.
Και αυτό πρακτικά τι σημαίνει; Μα το πολύ απλό ότι θα ερωτάται ο μαθητής αν επιθυμεί να έχει ανοιχτή ή κλειστή κάμερα ή θα του τονίζεται ότι μόνο αν ο ίδιος επιθυμεί μπορεί να τη χρησιμοποιήσει. Και εν τέλει πόσοι θα αρνηθούν; Και γιατί να αρνηθούν; Θα έχουν την ευκαιρία να δουν συμμαθητές. Άλλοι καλοπροαίρετα άλλοι όχι. Πολλά παιδιά μάλιστα μπορεί να ανοίξουν την κάμερα μόνο και μόνο επειδή και κάποιος άλλος το έκανε. Τα ίδια τα παιδιά δεν είναι πάντα σε θέση να αναλογιστούν τις προεκτάσεις μιας απλής κίνησης, ενός «κλικ». Για αυτό η δική μας φωνή, εμάς των γονέων είναι αυτή που θα πρέπει να ηχήσει δυνατά για λογαριασμό των παιδιών μας.
ΤΟ ΔΙΑΚΥΒΕΥΜΑ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ
Σίγουρα μεγάλο άγχος πολλών γονέων είναι το να μην χαθεί η σχολική χρονιά. Να συνεχίσουν τα παιδιά τα μαθήματα ώστε να μην μείνουν πίσω και διαταραχθεί το εκπαιδευτικό πρόγραμμα και για την επόμενη χρονιά. Ιδίως όσο μεγαλύτερη η τάξη του παιδιού μας τόσο μεγαλύτερο και το άγχος. Και προκειμένου να προχωρήσει το σχολείο δέχονται την έκθεση των παιδιών τους σε κάμερες χάριν της ζωντανής μετάδοσης του μαθήματος. Πηγή όλων αυτών είναι ένας ιός καινούργιος που ακόμη ερευνάται από την ιατρική κοινότητα γιατί η συμπεριφορά του δείχνει να μεταβάλλεται. Εύλογα, λοιπόν, πολλοί φοβούνται τη φυσική παρουσία των παιδιών τους στο σχολείο όπου μοιραία θα συνωστιστούν με αρκετά άτομα.
13. Η ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
Ωστόσο δεν πιστεύω ότι οι live streaming τηλεδιασκέψεις αποτελούν τη μοναδική λύση για την επαναλειτουργία των σχολείων. Πιστεύω ότι το ίδιο αποτελεσματικό θα ήταν αν ο δάσκαλος ή ο καθηγητής ηχογραφούσε τον εαυτό του μόνος του τη στιγμή που θα έλεγε ακριβώς ότι και σε μία γεμάτη αίθουσα. Έπειτα θα μπορούσε να στείλει σε κάθε μαθητή ξεχωριστά το ηχητικό αρχείο μέσω email. Μία τέτοιας μορφής ηχογράφηση δεν μπορεί να συγκριθεί με τη ζωντανή μετάδοση μέσω πλατφόρμας. Και αυτό γιατί η τελευταία ελέγχεται και τυγχάνει επεξεργασίας από το ίδιο το κράτος που θα είναι ο ιδιοκτήτης της και από μία ιδιωτική εταιρία διαχείρισης της πλατφόρμας, η οποία αποτελείται από πολλά άγνωστα σε εμάς άτομα. Εμείς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε το παρασκήνιο της σχέσης μεταξύ της εταιρείας και του υπουργείου. Πέραν τούτου, όμως, ο εκπαιδευτικός που θα ηχογραφήσει τον εαυτό του θα έχει τη δυνατότητα να επεξεργαστεί το αρχείο του σε δικό του χώρο και χρόνο και όχι υπό τις πιεστικές συνθήκες μίας ζωντανής μετάδοσης όπου τα λάθη, η κούραση και μία εν γένει άτυχη στιγμή δεν είναι εύκολο να καλυφθούν. Με τον ίδιο τρόπο θα μπορούσε να λύσει και απορίες ή να απαντήσει σε ερωτήσεις των μαθητών. Ή ακόμα και να προγραμματίσει ξεχωριστές συνομιλίες μέσω skype ή άλλων εφαρμογών ατομικά με κάθε μαθητή προκειμένου να λυθούν προσωπικές απορίες και να δοθούν εξατομικευμένες διευκρινίσεις. Εναλλακτικά θα μπορούσε να συντάξει ένα κείμενο, όσο είναι δυνατό ένα γραπτό κείμενο να αντικαταστήσει τον προφορικό λόγο, όπου θα εξηγεί με την ίδια λεπτομέρεια και επεξηγηματικότητα όσα θα έλεγε ζωντανά στους μαθητές μέσα στην αίθουσα. Το κείμενο αυτό θα μπορούσε να προωθήσει με τον ίδιο τρόπο στους μαθητές, δηλαδή με ατομικά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
14. Επίλογος
Κλείνοντας, αν θα μπορούσα να αξιολογήσω το μέτρο της τηλεδιάσκεψης θα το χαρακτήριζα ως μία κίνηση αρκετά πρόχειρη και βιαστική. Για να μπορέσει να υλοποιηθεί αποτελεσματικά θα χρειαστεί να γίνουν πολλές και χρονοβόρες μελέτες. Να προηγηθεί ένας λεπτομερής σχεδιασμός με πρόβλεψη για το παραμικρό τεχνικό και μη πρόβλημα που μπορεί να προκύψει. Ας μην ξεχνάμε ότι θα εφαρμοστεί σε σχολεία όπου εκτίθενται ανήλικοι μαθητές. Για αυτό ο σχεδιαστής της πλατφόρμας θα πρέπει κατ’ εμέ να μπορεί να βάλει το χέρι του στη φωτιά ότι αυτή είναι παντελώς απαραβίαστη. Ότι δεν υπάρχει κανένας τρόπος με τις υπάρχουσες γνώσεις γύρω από την ασφάλεια των δικτύων να μπορέσει κάποιος να χακάρει το σύστημα και να υποκλέψει προσωπικά δεδομένα μαθητών. Αναρωτιέμαι αν μπορεί κανείς να το εγγυηθεί αυτό…
Για όλους τους παραπάνω λόγους λέω ΟΧΙ στις κάμερες στα σχολεία. Όχι ακόμα και αν στόχος είναι μονάχα η ζωντανή μετάδοση και όχι η καταγραφή της τηλεδιάσκεψης. Γιατί δεν εμπιστεύομαι κανέναν που δεν γνωρίζω προσωπικά. Δεν μπορώ να εναποθέσω σε αυτόν την εικόνα, τη φωνή και τη ζωή του παιδιού μου και του σπιτιού μου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου