Πρωτομαγιά – 133 χρόνια μετά

της Σοφίας Χατζοπούλου

Ο Νίκος δουλεύει σε ιδιωτική εταιρεία μεταφορών. Τις προάλλες αισθάνθηκε αδιαθεσία κι ανέβασε πυρετό ενώ εργαζόταν. Απευθύνθηκε στη διευθύντρια του τμήματος για να ζητήσει άδεια. Η απάντηση ήταν “είναι αδύνατο να σε αντικαταστήσω τώρα. Πάρε κάτι να σου πέσει ο πυρετός…”

Η Αθηνά δουλεύει εδώ και πέντε μήνες σε μια τράπεζα. Χτυπάει κάρτα κάθε πρωί στις επτά και μισή και δουλεύει μέχρι αργά το απόγευμα. Μια μέρα ρώτησε τον προϊστάμενό της αν δικαιούται υπερωρίες, αφού ξεπερνά το καθιερωμένο οκτάωρο. Αυτός την κοίταξε με μάτια κοφτερά σαν λεπίδα. “Δεν λες ευχαριστώ που έχεις δουλειά, ζητάς κι υπερωρία;”

Η Ειρήνη δουλεύει σε ένα μεγάλο βιβλιοπωλείο. Πριν έναν χρόνο περίπου έμαθε πως περιμένει παιδί. Συνέχισε να δουλεύει παρά την επίπονη ορθοστασία μέχρι τον έβδομο μήνα που άρχιζε επίσημα η άδειά της. Πριν από λίγες μέρες επέστρεψε στη δουλειά μόνο και μόνο για να μάθει ότι απολύεται. “Αισθανόμαστε ότι τώρα με το παιδί δεν θα είσαι σε θέση να ανταποκριθείς στις απαιτήσεις της εργασίας σου”, ήταν η απάντηση.

Ο Γιώργος προσλήφθηκε με οκτάμηνη σύμβαση στο ταχυδρομείο. Για λίγο η οικογένεια του θα μπορέσει να ορθοποδήσει. Οι οκτώ μήνες έχουν περάσει κι ο Γιώργος είναι πάλι στην ανεργία προσπαθώντας να τα βγάλει πέρα με ένα λειψό επίδομα. Θα ήθελε να ξανακάνει αίτηση για το ταχυδρομείο -έχει όλα τα τυπικά προσόντα– αλλά δεν έχει το δικαίωμα. Πρέπει πρώτα να μείνει άνεργος για μια περίοδο για να μαζέψει τα απαραίτητα μόρια για την πρόσληψή του.

Ο Φάνης δουλεύει σε κατάστημα ρούχων. Από τότε που άρχισε να δουλεύει εκεί όλο και πιο συχνά τον βάζουν να δουλεύει Κυριακές. Μια φορά ρώτησε τους συναδέλφους του “Θα πληρωθούμε παραπάνω την Κυριακή; Ο νόμος λέει διπλό μισθό”. Οι συνάδελφοι του έκαναν νόημα να σωπάσει. Ο υπεύθυνος του μαγαζιού ερχόταν προς το μέρος τους. Ζοχαδιασμένος κι αυτός για το κυριακάτικο ξύπνημα αλλά το έκρυβε επιμελώς. “Μην ξεχνάτε να χαμογελάτε! Κυριακή είναι!” τους φώναξε.

Η Ασπασία, καθηγήτρια Γαλλικών, μόλις βγήκε από ένα κέντρο ξένων γλωσσών. Είναι το έκτο στο οποίο πηγαίνει ψάχνοντας για δουλειά. Μετά τη συνέντευξη ο υπεύθυνος έδειξε ικανοποιημένος κι αναπτερώθηκε το ηθικό της. Αφού της είπε τις λεπτομέρειες την πληροφόρησε ότι ο μισθός θα είναι 3,50 ευρώ την ώρα. Η Ασπασία αναφώνησε “Μα είμαι ήδη στην τρίτη τριετία. Κάποιο λάθος πρέπει να έχει γίνει.” Ο υπεύθυνος με μια έκφραση απογοήτευσης άνοιξε το συρτάρι. “Ξέρεις τι είναι αυτά τα χαρτιά εδώ; Βιογραφικά …με πολλές τριετίες!”

Η Άννα δουλεύει σε καφετέρια σε κάποιο τουριστικό νησί του Αιγαίου. Δουλεύει μόνο 5 μήνες το καλοκαίρι για να περάσει τον χειμώνα της γιατί δεν μπορεί να βρει δουλειά στην πόλη. Τα λεφτά είναι πολύ καλά γιατί τα παίρνει όλα μαύρα. Ο ιδιοκτήτης της το πρότεινε και κείνη συμφώνησε… Πώς αλλιώς θα βγει ο χειμώνας; Δουλεύει δώδεκα ώρες την ημέρα, επτά μέρες την εβδομάδα. “Οι τουρίστες δεν έχουν ρεπό, πώς θα έχουμε μεις;;;” όπως λέει το αφεντικό. Σήμερα, όμως, η Άννα είναι στο δωμάτιό της… Έπεσε σύρμα στο νησί ότι έχουν έρθει τα κλιμάκια του ΙΚΑ για έλεγχο.

Ο Ράτζι δουλεύει στα κτήματα. Κάθε πρωί αυτός μαζί με άλλους εργάτες από διάφορες χώρες περιμένουν το φορτηγό που θα τους μεταφέρει, φορτωμένους στην καρότσα, στις καλλιέργειες. Ο Ρατζί είναι εργάτης γης αλλά δεν υπάρχει πουθενά, σε κανένα χαρτί, σε καμία κατάσταση. Μόνο τον φορτηγατζή γνωρίζει και τον επιστάτη που τους παραλαμβάνει. Δουλεύει μέχρι τη δύση του ηλίου για είκοσι ευρώ. Μια μέρα που τόλμησε μαζί με άλλους εργάτες να ζητήσουν αύξηση ο επιστάτης έβαλε οργισμένος τα χέρια στη μέση αφήνοντας επιμελώς να φανεί το περίστροφο στη ζώνη του. Δεν ξαναμίλησε… Ζει με τον φόβο …και στη δουλειά και καθώς γυρνά το βράδυ στο υπόγειο που μένει. Τις προάλλες κάτι τύποι τον πήραν στο κυνήγι βρίζοντας και απειλώντας τον γιατί “παίρνει τις δουλειές των Ελλήνων”.

Ο Θανάσης δουλεύει επισκευές πλοίων στον Σκαραμαγκά. Παλιά είχε καθημερινά δουλειά αλλά τώρα πια στη χάση και στη φέξη τον φωνάζουν για δουλειά. Εχθές έφτασε ένα δεξαμενόπλοιο με βλάβη. Πρέπει να επιδιορθωθεί γρήγορα για να φύγει να φορτώσει στο Τουμπάι. Το αφεντικό τους φώναξε όλους και αυτοί έτρεξαν με ενθουσιασμό να κάνουν κάνα μεροκάματο επιτέλους. “Το καράβι πρέπει να είναι έτοιμο σε τρεις μέρες το πολύ. “Όπως καταλαβαίνετε δεν προλαβαίνει να “πλυθεί”. Έχει κάποιος αντίρρηση;” Ο Θανάσης κοίταξε τους άλλους ανήσυχος. “Όχι αφεντικό” ψέλλισε και πήρε το οξυγόνο στην πλάτη. Ο Θανάσης ήταν από τους τυχερούς… Τη γλύτωσε μόνο με εγκαύματα δεύτερου βαθμού…

Ιστορίες καθημερινού μόχθου, αγωνίας, προσπάθειας, ματαίωσης. Ιστορίες σ’ αυτόν τον τόπο αλλά κι αλλού, σε όλα τα πλάτη και μήκη της γης… Ιστορίες του 21ου αιώνα…

Ποιος θα το πίστευε ότι 133 χρόνια μετά το μακελειό στο Σικάγο (1886), όπου η αστυνομία άνοιξε πυρ ενάντια διαδηλωτών εργατών που απαιτούσαν οκτάωρη εργασία και καλύτερες συνθήκες εργασίας, οι ιστορίες αυτές θα μιλούσαν για τις ίδιες αδικίες; Για την εργασία που έχει γίνει ξανά ένας χώρος ανασφάλειας, αβεβαιότητας κι επικινδυνότητας…

Ποιος θα το περίμενε ότι 130 χρόνια μετά τον πρώτο εορτασμό της Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα (1889) στο Καλλιμάρμαρο, στον οποίο μαζεύτηκαν περίπου 2.000 άνθρωποι που ζητούσαν οκτάωρη εργασία και αργία την Κυριακή, καθώς και κρατική ασφάλιση για θύματα εργατικών ατυχημάτων, θα βρισκόμασταν πάλι εκεί, στο ίδιο σημείο, όπου ό,τι κερδήθηκε τότε χάνεται τώρα μέρα με την ημέρα…

Ποιος θα το φανταζόταν ότι 100 χρόνια μετά την ίδρυση της ΓΣΕΕ θα ψάχναμε ακόμα να βρούμε πού χάθηκαν οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας, σε ποιο στρογγυλό τραπέζι και αίθουσα συνεδριάσεων δόθηκαν τα χέρια επισφραγίζοντας “κοινωνικές συμμαχίες” ξεχνώντας τους εργαζόμενους έξω από την πόρτα, στον δρόμο, να φωνάζουν για όσα τους κλέβουνε και να συνειδητοποιούν σιγά σιγά ότι εκεί, στον δρόμο, είναι ο αγώνας. Ό,τι κερδήθηκε κάποτε εκεί, μόνο εκεί μπορεί να επανακτηθεί.

Σήμερα είναι Πρωτομαγιά! Ημέρα μνήμης, επαγρύπνησης κι αγώνα.

Ας είναι οι πολιτικοί της αστικής τάξης και οι εργατοπατέρες στις καθιερωμένες φιέστες τους.

Την Πρωτομαγιά οι εργαζόμενοι θα είναι στον δρόμο!

ΠΗΓΗ: selidodeiktis.edu.gr