Δευτέρα 29 Μαρτίου 2021

Για την κατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα και τις παράνομες επαναπροωθήσεις τους

 

                Του Χρήστου Μπελόκα

Για την κατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα διατυπώνεται μια γνώμη που βασίζεται σε όσα διαβάζουμε σε διάφορα ειδησεογραφικά site, ακούμε στο ραδιόφωνο και, εννοείται, στο προσωπικό φίλτρο. Σε ό,τι αφορά τις επαναπροωθήσεις σε άρθρα του ενημερωτικού ιστότοπου The Press Project, το οποίο με τη σειρά του δημοσιεύει ανακοινώσεις της οργάνωσης Aegean Boat Report (κυρίως) αλλά και άλλων οργανώσεων και δημοσιογράφων τους τελευταίους τέσσερις μήνες. 

Σε ό,τι αφορά την κατάσταση των προσφύγων είναι πολύ χαρακτηριστική η περίπτωση του Καρά Τεπέ ή της νέας Μόριας, όπως αποκαλείται αλλιώς το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στη Λέσβο. Οι πρόσφυγες ζουν σε σκηνές εκτεθειμένοι στη βροχή και στο κρύο, οι σκηνές μπάζουν νερά, αέρας που δεν αφήνει τίποτα όρθιο τις μέρες που φυσάει πολύ, αλλά και χιόνι τις πολύ κρύες ημέρες. Τελευταία προστέθηκαν και τα υψηλά ποσοστά μολύβδου στο έδαφος, αφού στο Καρά Τεπέ υπήρχε πεδίο βολής του στρατού.

Οι πρόσφυγες σε επιστολή τους προς την ΕΕ ζητούν να έχουν έστω τα δικαιώματα των ζώων (ζεστό και ασφαλές περιβάλλον, ηρεμία και συνθήκες που δεν στρεσάρουν κτλ). Πολλοί εμφανίζουν καταθλιπτικές τάσεις, οι συνθήκες ζωής τους στο ΚΥΤ τους καταβάλλουν σωματικά και ψυχικά, εμφανίζονται ολοένα και λιγότερο αισιόδοξοι για το μέλλον. Η κατάσταση είναι χειρότερη για τα παιδιά, πέρσι έγιναν γύρω στις 40 απόπειρες αυτοκτονίας από παιδιά στο ΚΥΤ της Λέσβου. 

Οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν δημιουργούν εσκεμμένα ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης για τους πρόσφυγες για να αποθαρρύνουν όσους σκέφτονται να έρθουν στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Λίγα χρόνια πριν κάποιος πολιτικός είχε πει να τους κάνουμε τη ζωή κόλαση. Είναι η δική μας ανεπίσημη αντιμεταναστευτική (ή καλύτερα αντιπροσφυγική) πολιτική με την οποία βολεύεται και η ΕΕ. 

Οι άνθρωποι από τη Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν, τη Σομαλία έφυγαν για να σωθούν από τις σφαίρες και τις βόμβες. Από χώρες όπως το Ιράν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, η Παλαιστίνη, η Τουρκία αλλά και Λιβύη, Νιγηρία, Αιθιοπία, Τόγκο, Σουδάν κ.α. έφυγαν ή επειδή υπάρχει μικρότερης κλίμακας πόλεμος ή μεγάλη καταπίεση ή και τα δύο μαζί. 

Ο μεγάλος αριθμός προσφύγων, (ειδικά τις χρονιές 2012, 2013, 2014), η συνθήκη Δουβλίνο ΙΙ που ρίχνει το βάρος της διαχείρισης των προσφύγων στην χώρα της ΕΕ που δέχεται πρώτη τους πρόσφυγες (δηλαδή στην Ελλάδα), τα κλειστά σύνορα των χωρών της ΕΕ λόγω της ηθελημένης άρνησής τους να βοηθήσουν τους αμάχους, η οικονομική κρίση και η άνοδος της  ακροδεξιάς, η τρομοκρατία του ISIS στην Ευρώπη και η αντιισλαμικη ρητορική, ο χαρακτηρισμός – τσουβάλιασμα όλων των προσφύγων (ακόμα και των μωρών και των ασυνόδευτων ανήλικων) ως τζιχαντιστών, η αρνητική στάση των ΜΜΕ και η μη έγκαιρη και οργανωμένη αντίδραση των κυβερνήσεων (συμπεριλαμβανομένης και αυτής του ΣΥΡΙΖΑ που υποτίθεται ότι νοιάζεται περισσότερο) έχουν ως αποτέλεσμα τις Μόριες και όσα έχουμε δει τα τελευταία χρόνια.

Οι πρόσφυγες εκτός από τις κακές συνθήκες διαβίωσης έχουν να αντιμετωπίσουν επιπλέον τα εμπόδια και τις δυσκολίες για την απόδοση ασύλου, την συμπεριφορά της αστυνομίας καθώς και ένα σημαντικό τμήμα των τοπικών κοινωνιών το οποίο είναι εχθρικό απέναντί τους. Για το τελευταίο σημαντική είναι η ευθύνη των ελληνικών κυβερνήσεων αλλά και της ΕΕ. Η κατάσταση ήταν και είναι πιεστική, γι’ αυτό και οι ακραίες φωνές βρήκαν απήχηση.

Εδώ και ένα περίπου μήνα υπάρχει άλλο ένα εμπόδιο: η Βούλτεψη είναι η αρμόδια για το θέμα Υφυπουργός… 

Οι επαναπροωθήσεις είναι μια τραγική ιστορία που συμβαίνει όλο αυτό το διάστημα και δεν ακούγεται σχεδόν καθόλου. Τα «συστημικά» μέσα ενημέρωσης δεν αναφέρουν τίποτα, πληροφορίες μπορεί κανείς να βρει μόνο στα «ανεξάρτητα» μέσα ενημέρωσης. Υπάρχουν καταγγελίες προς την ΕΕ και τον ΟΗΕ ότι το ελληνικό Λιμενικό, κάποιες φορές και σε συνεργασία με την Frontex, επαναπροωθεί πρόσφυγες. Το ελληνικό κράτος και οι αρμόδιοι υπουργοί επισήμως το αρνούνται. Υπάρχουν όμως βίντεο, φωτογραφίες, μαρτυρίες προσφύγων και δημοσιογράφων, καταγγελίες από ΜΚΟ και εθελοντές αυτών των ΜΚΟ. Έχει ήδη συσταθεί Ομάδα Εργασίας στο Ευρωκοινοβούλιο για τον έλεγχο του ρόλου της Frontex σε επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο. Κατά την εξέτασή του από αυτή ο διευθυντής της Frontex δήλωσε ότι είναι απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης «να κάνει την καλύτερη χρήση των διατάξεων για την αναχαίτιση». Μόνο που δε μιλάμε για αναχαιτίσεις αλλά για επαναπροωθήσεις ακόμα και μέσα από ΚΥΤ, όπως προκύπτει από την προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανήλικου ασυνόδευτου πρόσφυγα που επαναπροωθήθηκε μαζί με άλλους 17 από το ΚΥΤ στο Βαθύ της Σάμου. Oι επαναπροωθήσεις είναι παράνομες και όποτε στο άρθρο αναφέρεται η λέξη «επαναπροώθηση» πρόκειται για κάτι παράνομο το οποίο απαγορεύεται από το εθνικό, το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο για τους πρόσφυγες και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Παρόλα αυτά ο Κατσαφάδος, Υφυπουργός Ναυτιλίας, στο Υπουργείο δηλαδή που εποπτεύει το Λιμενικό το οποίο κατηγορείται γι’ αυτές, είχε πει για τα push back: «Πού είναι το κακό;»…

«Για να συνειδητοποιούμε το περιεχόμενο των λέξεων, το pushback είναι απαγωγή προσφύγων που έφτασαν σε ελληνικό νησί, μεταφορά τους με την απειλή των όπλων σε σκάφος του ελληνικού λιμενικού, βασανιστήρια, μαφιοζιλίκια και τελικά εγκατάλειψη τους στα ανοιχτά της θάλασσας μέσα σε φουσκωτές πλαστικές σχεδίες (liferaft). Η μόνη τους ελπίδα μετά είναι να σωθούν από το τουρκικό λιμενικό. Καθημερινά οι Έλληνες λιμενικοί διαπράττουν αυτά τα αίσχη και μετά πάνε και τρώνε και εύχονται καλές γιορτές στους φίλους τους.» Τα παραπάνω αποτελούν την καταγγελία του Ιάσονα Αποστολόπουλου, από την οργάνωση Medeterrannea saving humans, για την επαναπροώθηση 24 ατόμων τον Δεκέμβριο του 2020 (τους πέταξαν στη θάλασσα με φουσκωτό χωρίς μηχανή).

Η μεγαλύτερη καταγεγραμμένη επαναπροώθηση προσφύγων έγινε στις 20 Οκτωβρίου του 2020 και αφορά 200 άτομα. Σύμφωνα με την «Εφημερίδα των Συντακτών», την νορβηγική οργάνωση Aegean Boat Report και το περιοδικό Spiegel, πλοιάριο με 200 πρόσφυγες  εντοπίστηκε ανοιχτά της Κρήτης την προαναφερθείσα ημερομηνία. Τέσσερις ημέρες αργότερα, σύμφωνα με μαρτυρίες, οι πρόσφυγες επαναπροωθήθηκαν στην Τουρκία σε δύο γκρουπ των 121 και 76 ατόμων με σωσίβιες σχεδίες από την Ρόδο και την Σύμη αντίστοιχα. Να σημειωθεί ότι σε ορισμένους από τους πρόσφυγες ασκήθηκε βία, ενώ στους περισσότερους κατασχέθηκαν τα τηλέφωνα. 

Θα ισχυριστεί κανείς «ας είμαστε πραγματιστές (ή ρεαλιστές;), έρχονται πάρα πολλοί, δεν έχουμε χρήματα, υπάρχει οικονομική κρίση, έχουμε τα προβλήματά μας». Η απάντηση σε τέτοιες απόψεις είναι ότι πραγματιστές είμαστε όταν δεν αφήνουμε παιδάκια να πνίγονται στη θάλασσα, όταν δεν υπάρχουν πλάκες σε πρόχειρα νεκροταφεία που γράφουν «Άγνωστο βρέφος 3 ετών», όπως έδειξε το ντοκιμαντέρ «Agora II, Δεσμώτες» του Γιώργου Αυγερόπουλου.

Κλείνοντας σας προτρέπω να δείτε δυο βιντεάκια τα οποία μπορείτε να αναζητήσετε στο youtube: 

Το πρώτο έχει τίτλο «Η απάντηση της Νάπολης στο προσφυγικό». Σύμφωνα με αυτό το βίντεο, στο οποίο μιλούν κάτοικοι της Νάπολης διαφόρων ηλικιών, 12.000 άνθρωποι ανταποκρίθηκαν μέσα σε μια βδομάδα στο κάλεσμα του δημάρχου της πόλης Luigi de Magistris για στήριξη των μεταναστών που διασώθηκαν από τα πλοία Sea Watch και Sea Eye στα θαλάσσια σύνορα της Ιταλίας πριν από δύο χρόνια. 

Το δεύτερο έχει τίτλο «We welcomed refugees in 1945. We can’t abandon them today- Harry Leslie Smith». Πρόκειται για ένα βίντεο της βρετανικής εφημερίδας The Guardian στο οποίο μιλά ο ηλικιωμένος κύριος Harry Leslie Smith, ο οποίος είχε πολεμήσει στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο κύριος Σμιθ, λοιπόν, λέει ότι η Μ. Βρετανία δέχθηκε μετά τη λήξη του πολέμου το 1945, 200.000 Πολωνούς πρόσφυγες, ένας από τους οποίους έγινε ο καλύτερος του φίλος. Όπως λέει ο κύριος Σμιθ, ο φίλος του λίγο πριν πεθάνει μιλούσε όχι για την ιδιαίτερη πατρίδα του την Πολωνία αλλά για τη Σκωτία, στην οποία έφτασε ως πρόσφυγας αλλά έγινε καλοδεχούμενος ως φίλος και συμπολίτης. Δυστυχώς όμως σήμερα τους γυρνάμε την πλάτη, λέει στο βίντεο σχολιάζοντας τη στάση της πατρίδας του απέναντι στους σημερινούς πρόσφυγες. «Τους καλωσορίσαμε το 1945, δεν μπορούμε να τους εγκαταλείψουμε σήμερα» καταλήγει. 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου