Τρίτη 3 Νοεμβρίου 2020

Σύμβουλος σχολικής ζωής: ένας επιπλέον προσχηματικός θεσμός


Το ΥΠΑΙΘ, στο πλαίσιο των συνεχών « εκσυγχρονιστικών» μεταρρυθμίσεων και της παιδαγωγικής του «ευαισθησίας», με νέα ΥΑ υλοποιώντας το Ν. 4692/20, μας καλεί να υιοθετήσουμε τον θεσμό του «Συμβούλου σχολικής ζωής»  και να ορίσει κάθε Σύλλογος Διδασκόντων έναν υπεύθυνο εκπαιδευτικό για σχολεία μέχρι 150 μαθητές και δύο εκπαιδευτικούς για σχολεία με περισσότερους. Σύμφωνα με το ΦΕΚ 4183/28-9-2020, «Ο Σύμβουλος σχολικής ζωής» συμβουλεύει, καθοδηγεί και ενημερώνει μαθητές, γονείς και κηδεμόνες σε θέματα παιδαγωγικής αντιμετώπισης ζητημάτων σε τομείς που απασχολούν τη σχολική μονάδα, όπως ενδεικτικά,
η διαχείριση κρίσεων και πρόληψη ακραίων συμπεριφορών, μαθησιακές δυσκολίες, συμπερίληψη και ενσωμάτωση, μαθητές με ιδιαιτέρες δυνατότητες, κλίσεις και ταλέντα, μετάβαση σε άλλες βαθμίδες, σχολική κινητικότητα, συμβουλευτική και ομάδες γονέων και παράλληλα συμβάλλει στην καλλιέργεια σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας…» 

Η σχετική υπουργική απόφαση λοιπόν αναθέτει στον εκπαιδευτικό ρόλους και ευθύνες που αντιστοιχούν στην ύπαρξη και λειτουργία ολόκληρης επιστημονικής ομάδας στα σχολεία, ενώ προβλέπει για τον οριζόμενο υπεύθυνο πλήρες ωράριο με απαλλαγή μόνο από τις εφημερίες.

Με βάση τα παραπάνω προκύπτουν εύλογα μια σειρά ερωτημάτων:

1. Μήπως ό,τι περιγράφεται δεν αποτελεί αναπόσπαστο έργο της δουλειάς των εκπαιδευτικών στα πλαίσια μιας μόνιμης και διαρκούς παιδαγωγικής σχέσης με μαθητές και γονείς; Ή μήπως το ΥΠΑΙΘ αμφισβητεί τον αυτονόητο παιδαγωγικό ρόλο του δασκάλου; Γιατί, αν τον αμφισβητεί, τότε δηλώνει εμμέσως πως δεν είναι έργο του εκπαιδευτικού ό,τι περιγράφεται και άρα οφείλει να προσλάβει τους πλέον ειδικούς σε κάθε σχολική μονάδα. Τι εννοεί ο νομοθέτης με τη φράση «διαχείριση κρίσεων και πρόληψη ακραίων συμπεριφορών»; Είναι πιθανόν να αναφέρεται για παράδειγμα σε μια ενδοσχολική διεκδίκηση εκ μέρους των μαθητών ή σε μια αγωνιστική κινητοποίησή τους με οποιαδήποτε μορφή. Και τότε επεμβαίνει ο σύμβουλος σχολικής ζωής που οφείλει να εμπλέξει όλη τη σχολική κοινότητα, μετατρέποντας το σύλλογο διδασκόντων σε όργανο ελέγχου και καταστολής των μαθητικών αντιστάσεων και συμπεριφορών.

2. Ανάμεσα στις αρμοδιότητες του Συμβούλου περιλαμβάνεται, επίσης η «υποστήριξη μέσα από κοινωνικοπαιδαγωγικά προγράμματα, μεθόδους και πρακτικές για τη δημιουργική σύνδεση σχολείου, οικογένειας και κοινότητας και την συνεργασία τους, με στόχο τη διαχείριση κρίσεων, δηλαδή την πρόληψη κάθε τύπου αντικοινωνικών συμπεριφορών…»

Μέχρι σήμερα ο εκπαιδευτικός διαχειρίζεται εκατοντάδες ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα των παιδιών και των οικογενειών τους με στόχο τη μέγιστη παιδαγωγική και ψυχολογική υποστήριξη των μαθητών του στο πλαίσιο του παιδαγωγικού του έργου. Στο εξής καλείται όλη η σχολική κοινότητα να επεξεργάζεται αυτά τα δεδομένα και να τα «εκθέτει» κατά τη φάση της συνεργασία της με άλλους φορείς, όπως ο δήμος, οι Σύλλογοι Γονέων, οι Συντονιστές κ.λπ. Αν αυτή η τακτική συνιστά σεβασμό στην προσωπικότητα των μαθητών και προστασία ανηλίκων από οποιαδήποτε δημόσια έκθεση, τότε μάλλον εμείς αντιλαμβανόμαστε με άλλους όρους τη φράση «παιδαγωγική ευθύνη» και βρισκόμαστε σε βαθιά επιστημονική διάσταση με τους ειδικούς του ΥΠΑΙΘ.

3. Προχωρώντας στις αρμοδιότητες του συμβούλου σχολικής ζωής, με έκπληξη διαβάζουμε, πως αυτός αναλαμβάνει «συμβουλευτική καθοδήγηση, ενημέρωση, υποστήριξη μαθητών, γονέων και κηδεμόνων…μέσα από κοινωνικοπαιδαγωγικά προγράμματα, μεθόδους και πρακτικές…, κοινωνική ένταξη, συμπερίληψη και ενσωμάτωση μαθητών μέσα από προληπτικές αλλά και συμβουλευτικές, κοινωνικοπαιδαγωγικές δράσεις,… συνεργασία και η υποστήριξη των οικογενειών, σχεδιασμό και η υλοποίηση επιμορφωτικών δράσεων, … να συνεργάζεται με τους Συμβούλους Σχολικής Ζωής όμορων σχολικών μονάδων ευθύνης του Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου, …να παίρνει την πρωτοβουλία να συγκαλεί συσκέψεις με τους παραπάνω, να επιμορφώνεται σε περιοδική βάση» κ.λπ.

Ακόμη κι αν πάρει κανείς στα σοβαρά τον θεσμό του Συμβούλου, διαπιστώνει πως η υλοποίηση των αρμοδιοτήτων και καθηκόντων που αναλαμβάνει απαιτεί τουλάχιστον ένα καθημερινό οκτάωρο αφοσίωσης στο έργο του, εφόσον μας ενδιαφέρει μια ουσιαστική και όχι προσχηματική εφαρμογή του. Υπάρχει εκπαιδευτικός που διαθέτει αυτό τον πλεονάζοντα χρόνο στα σχολεία των εξοντωτικών ωραρίων, της Παιδαγωγικής ευθύνης, των εφημεριών, των εξωδιδακτικών καθηκόντων, της μετακίνησης σε διάφορα σχολεία για συμπλήρωση ωραρίου; Ή μήπως ο εκπαιδευτικός θα προλάβει να φέρει σε πέρας τα καθήκοντά του στον χρόνο απαλλαγής του από τις εφημερίες, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το διάταγμα; 

Ο θεσμός του Συμβούλου Σχολικής Ζωής είναι ξεκάθαρα προσχηματικός και ο πραγματικός στόχος είναι άλλος και είναι διπλός: από τη μια παρουσιάζει στην κοινωνία μια εξωραϊσμένη εικόνα των πλέον αντιδραστικών εκπαιδευτικών πολιτικών που εφαρμόζει, με μηδαμινό άλλωστε κόστος, αφού οι δαπάνες για το δημόσιο σχολείο συρρικνώνονται συστηματικά κι από την άλλη, αξιοποιώντας το δόγμα της «ατομικής ευθύνης», επιδιώκει να μεταθέσει για άλλη μια φορά την ευθύνη για τα προβλήματα της σχολικής κοινότητας αποκλειστικά και μόνο στους εκπαιδευτικούς - να μην ξεχνάμε πως επιλέγουν οι ίδιοι τον σύμβουλο με διαδικασίες προσοντοαξιολόγησης κι έτσι ο θεσμός αυτός αργότερα, στην φάση της αυτοαξιολόγησης, θα μπορέσει  λειτουργήσει, επίσημα πλέον, ως «δούρειος ίππος»  της ενοχοποίησης των εκπαιδευτικών.

Η θέση του «Συμβούλου σχολικής ζωής» ή όποια ανάλογη θέση πρέπει να καλύπτεται από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό στα θέματα αυτά, που θα μπορεί να συμβάλει πιο αποτελεσματικά και ουσιαστικά στην αντιμετώπισή των σοβαρότατων ζητημάτων που υπάρχουν στα σχολεία, πάντα με την αμέριστη συμπαράσταση και συνεργασία του Συλλόγου Διδασκόντων.

Καλούμε τους Συλλόγους Διδασκόντων να απαιτήσουν την πρόσληψη μόνιμου επιστημονικού προσωπικού και να μην αναθέσουν σε κανένα συνάδελφο το ρόλο του «Συμβούλου σχολικής ζωής».

Δεν είμαστε «πολυεργαλεία» για κάθε χρήση!

Απαιτούμε αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και σεβασμό στον εκπαιδευτικό και παιδαγωγικό μας ρόλο!





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου